E-ticarette güvenlik

E-ticaret hayatımıza aslında yeni girmese de, özellikle covid-19 ile birlikte yavaş yavaş ilerlerken birden hızlıca hayatımızın her alanında yerini aldı.

Bugün artık mahallelerimizdeki bakkalımız yerine bile internet aracılığıyla e-ticaret sitelerinden ekmek alır olduk.

Söz konusu bu gelişmelerle birlikte bu büyük değişikliğe ayak uydurmak zorunda kaldık ve hepimizin de hayatını kolaylaştırarak dünyanın bir ucundan bile pek çok şeye erişim kolaylığı sağladık. Fakat bu durum ne kadar artı ve de hayatımız açısından çok fazla kolaylıklar getirmiş olsa da eksi taraflarının olması yadsınamaz bir gerçektir.

Bu e-ticaret ile alınan mallar ve hizmetlerin fiziken ya da herhangi bir aracı ile sanal olarak direkt görünememesinden kaynaklı olarak alınan mal ve hizmetlerde birtakım sıkıntılar ortaya çıkabilmektedir. Hatta birçok e-ticaret firmasının gerçek bir şirketle bile bağlantısı olmadığından tüketici olarak bizler karşımızda muhatap bile bulamamaktayız. Kimi zaman da internet çağında gelmiş olduğumuz seviye uyarınca da birçok güvenilir firmanın taklidini yaparak olmayan mal ve hizmeti satan sitelerle de karşılaşmaktayız.

E-ticaretten verimli bir şekilde yararlanılması ve problem yaşamadan alışveriş yapılmasının sağlanması söz konusu mecraların dikkatli bir şekilde incelenmesiyle ortaya çıkacaktır. Günümüzde e-ticaret mecralarının güvenilir hale getirmek için Elektronik Ticaretin Düzenlenmesi Kanunu yanı sıra birçok yönetmelik ve düzenleme bulunmaktadır.

E-ticaret denilen alan hukukta kanun ve yönetmeliklerle düzenlenerek taraflar korunma altına alınmış olsa da gelişen teknoloji ile birlikte sistemde devamlı olarak hem kişisel verilerimizin izinsiz kullanılması hem de dolandırıcılık yönünden sürekli yeni yöntemlerin gelişmesiyle birlikte sadece kanun bazında değil kendi özel güvenliğimizi ve tedbirimizi almayı gerektirmektedir.

Bu sebeple öncelikli olarak güvenilir elektronik ticaret sitelerinden alışveriş ve hizmet alımı yapmak korunmak için birincil yoldur. Söz konusu bu güvenilir siteler “Elektronik Ticarette Güven Damgası Hakkında Tebliğ”de düzenlenen şartlara uyan e-ticaret sitelerine verilen “güven damgası” dır. Bu yönetmelik ile ticaret sitesinin arka planda işletim sistemine kadar uygunluk arandığından hem bilgileriniz güvenli bir şekilde saklanarak izinsiz kullanımı sağlanmayacaktır ve de güvenli bir şekilde alışveriş yapmanız sağlanacağından bir sorun olduğunda da karşınızda bir muhatap bulabileceksiniz. Yalnız bu durum e-ticaret siteleri için zorunlu olmadığından güven damgası olmayan sitelere de güvenli değildir denilmesi oldukça yanlış bir kanı olacaktır. Güven damgası olan elektronik ticaret şirketleri www.guvendamgası.org’dan takip edilebileceği gibi sitelerin ana sayfalarında da söz konusu güven damgası bulunmaktadır.

Diğer dikkat edilecek bir husus söz konusu e-ticaret sitesinin SSL sertifikasına sahip olmasıdır. Söz konusu bu sertifika bir şifreleme sistemidir ve e-ticaret sitesinden yapmış olduğunuz alışveriş ve aldığınız hizmet karşılığı verdiğiniz kart bilgilerinin güvenli bir şekilde bankanıza iletilmesini sağlamaktadır. E-ticaret sitelerinde SSL sertifikasının olduğunu https:// ibaresinin web sitenin url adresinin yanında bulunmasından anlaşılabilir. Diğer sitelerde http :// şeklinde bulunmaktadır. SSL Sertifikası sizin güvenli bir şekilde alışveriş yapmanızı sağlayacağı gibi kartınızla birlikte girmiş olduğunuz kişisel verilerinizin de korunmasını sağlayacaktır. Kredi kartı bilgileriniz ile bu kartla birlikte vereceğiniz kişisel verilerinizin bu sertifika ile bir siteden bilgilerinizin çalınması, kötü niyetle kullanılması durumu en aza indirilmektedir. İnternet denildiğinde maalesef yüzde yüz koruyuculuğu olan bir korumanız var ise de gelişen teknolojiyle beraber her gün yeni bir dolandırıcılık şekli gelişmekte olduğundan, korumaların ne kadar süreliğine bu kadar aşılamaz olduğu tahmin edilemez. Fakat dolandırıcılık sistemlerinin geliştiği kadar koruma sistemlerine de her gün bir yenisi daha eklenmektedir.

E-ticaret sitelerinde bulunması gereken ama yine herhangi bir zorunluğu olmayan “3D secure” de yine kart bilgilerinizin girilmesi sonucu size gönderilecek sms ile gelen şifreyi girmeden yapılacak para çekimi işleminin kabul edilmemesidir. Bu şifreleme ile kart bilgileriniz korunmakta ve kötü kullanımlar engellenmektedir.

Bunların yanı sıra e-ticaret sitenin altyapısının güncel ve korunaklı olması gerekmektedir. Bir e-ticaret sitesinde sadece yukarıda yer alanların bulunması yetmeyeceği gibi özellikle sitede hangi şirketin sitenin sahibin olduğu bu şirketin gerçekten var olup olmadığı kontrol edilmeli, bu şirketin ve sitenin sosyal mecralarına bakılmalı ve verilen adreslerin doğruluğu tespit edilmelidir. Bunların yanı sıra sitedeki Türkçenin nasıl kullanıldığı satılan hizmet ve malın açıklamasının nasıl yapıldığı doğrudan satıcı ile bir görüşme sağlanıp sağlanamayacağı, çalıştığı kargo vb. gibi aslında temel olarak tüm güvenli e-ticaret sitelerinde bulunması gereken ve yapılan alışverişin güvenli olmasını sağlan bu bilgilere bakılmalıdır.

Aynı zamanda sitelerde bilgilerinizin nasıl saklandığı, işlendiği ve kimlere aktarıldığı, hangi bilgilerinizin gizli olduğu ve siteye girişlerinizin nasıl kontrol edildiği ve kullanılan çerez politikaları ile ilgili olarak e-ticaret sitelerinde bulunması zorunlu bazı sözleşmeler vardır. Bu sözleşmeler gizlilik politikası, çerez politikası, kişisel verilere ilişkin aydınlatma metni vb. politikaların yer alıp almadığı içeriklerinin güncel olup olmadıklarının kontrol edilmesi önemlidir. Bu sözleşmelerin e-ticaret sitelerinde olması gerekmektedir. Ayrıca alınan hizmet ve mal karşılığı e-ticaret sitesi tarafında hazırlanan ön bilgilendirme formu ile mesafeli satış sözleşmesinin de dikkatli incelenmesi gerekmektedir. Bazı sitelerde güncel mevzuata uygun düzeltmeler yapılmadığından müşterisini yanıltma durumuna düşmekte ve bu hem müşterilerini hem de e-ticaret sitesini zor durumda bırakarak, hukuki yollara başvurulmasını gerektirir hale gelmektedir. Hatta yanlış bilgilendirmeden dolayı hukuki yollara bile başvurulmayarak hatalı işlemler sonucunda birçok kişinin de bu duruma düşmesine yol açmaktadır. Kısacası e-ticaret sitesini içerisinde sözleşmelerin yer alması ve bu sözleşmelerin güncel mevzuat ve kararlara göre düzenlenerek, güncellenmesi iki taraf açısından da koruyucu nitelikte olacaktır.

Diğer bir konu ise söz konusu platformların ürünler hakkında ayrıntılı ve açıklayıcı bilgi vermeleri, yapılacak alışverişte hangi kargo firmasının kullanılacağı, ürünün size ulaşımının nasıl takip edileceği, en önemlisi ise karşınızda, herhangi bir problem yaşadığınız anda muhatap alacağınız bir firmanın var olup olmadığıdır. Firmanın tam unvanının ve iletişim bilgilerinin doğru şekilde yer alıp almadığı kontrol edilerek karşılaştırma yapılmadır.

Hayatımızın bir çok yerinde karşımıza çıkarak bizleri temel olarak tüketici ve de satıcı olarak ikiye ayırmış olsa da, içerikte yapılan ticaretin, alışverişin ödemesi için bankalarla ve internetten yapılan alışverişin güvenliğini sağlayan aracı kurumlarla, kargo firmalarıyla, reklamcılarla,  yapılması zorunlu sözleşmeler doğrultusunda hukukçularla ve bu listenin çok da uzayacağı yüzlerce kişi ve kurumla aslında tek bir alışveriş ya da ticaretimizle iletişim kurmuş oluyoruz. Dikkat çeken ise artık güvenilir bir platformla sizi dolandırmak isteyen bir platformun ayırt edilmesinin kolay olmaması ve binlerce kişinin her gün bu tip sorunlarla uğraşmasıdır.

Yukarıdaki tüm korumaları sağlayan bir e-ticaret sitesinin güvenlik ihtiyaçlarımızın ve kişisel verilerimizin üçüncü bir kişiye aktarılmasının önüne geçerek kötü niyetli kullanımları da en aza indirecektir.

Her ne kadar yukarıda yer alan bilgilerle bir e-ticaret sitenin güvenilir olduğu kanaatine ulaşsak bile, aldığınız ürünün/hizmetin görseldeki ile aynı olduğunu, sorunsuz bir şekilde size ulaşacağını ve bir problem yaşadığınız takdirde en güvenilir site bile olsa çözebileceğiniz anlamını taşımamaktadır.

Böyle bir problemle karşılaşmanız durumunda ise öncelikli olarak satın aldığınız platformla iletişime geçmeniz ve çözüm bulamamanız halinde ise, bu durumu hangi hukuki yollarla veya hangi alternatif uyuşmazlık çözümüyle sonuca ulaştıracağınıza karar vermeniz gerekmektedir.

Av. Tuğçe BAYRAM